در این کارگاه که با حضور آقای دکتر حمید ظهرابی (سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیست سازمان حفاظت محیط زیست کشور)، خانم دکتر پروین فرشچی (معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست)، آقای دکتر حمید گشتاسب (مدیر کل دفتر زیستگاه و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست کشور)، آقای دکتر حمید گشتاسب (مدیر کل دفتر زیستگاهها و امور مناطق، سازمان حفاظت محیط زیست کشور)، آقای دکتر مسعود باقرزاده کریمی (سرپرست معاونت دفتر زیستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست کشور)، آقای دکتر قربانعلی محمد پور ( مدیر کل، اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان) آقای هیرویوکی تاناکا (معاون نماینده ارشد، جایکا در دفتر ایران)، و جمعی از کارشناسان ادارات محیط زیست و سازمانهای مردم نهاد در تاریخ 13 شهریور 1396 در سالن پردیسان سازمان حفاظت محیط زیست کشور برگزار گردید.
در این کارگاه آقای توموئو آئوکی مشاور ارشد تیم کارشناسی جایکا، گزارشی در خصوص پیشرفت کلی فعالیت های پروژه ارائه کردند و سپس آقای واتانابه در مورد بخشی از فعالیتهای تکمیل شده و در حال اجرا در پروژه بعنوان بخشی از فعالیتهای پایلوت مشترک که شامل فعالیتهای بخش حفاظت از اکوسیستم و دو کارگروه بررسی حفاظت از اکوسیستم و کارگروه منظقه بندی زیست محیطی و مدیریت کاربری اراضی بود ، توضیحاتی را ارائه دادند، همچنین آقای دکتر نادری استاد دانشگاه گیلان، نتایج حاصل از بررسی پستانداران را در اختیار شرکت کنندگان قرار دادند.
آقای دکتر حمید ظهرابی سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی با اشاره به ارزش ها و کارکردهای تالاب ها همچون حفظ تنوع زیستی، تامین معاش مردم بومی و محلی، تلطیف هوا، جلوگیری از طوفان های گرد و غبار گفت: وضعیت کنونی تالاب ها به عنوان یکی از مهم ترین شاخص های وضعیت مدیریت حوزه آبریز، بیانگر مدیریت نادرست منابع آبی است. ظهرابی خاطرنشان کرد: خشک شدن تالاب ها از جمله نتایج بهره برداری نادرست از منابع آبی و ایجاد فشار بیش از ظرفیت و توان اکوسیستم بر این منابع است.
ایشان افزودند: هم اکنون اغلب تالاب های کشور به دلیل خشکسالی و بحران آب با چالش رو به رو هستند و رفع این چالش ها نیازمند همدلی و همکاری میان بخشی و بین دستگاهی است. وی ضمن یادآوری این موضوع که شرایط کنونی تالاب های کشور یک روزه ایجاد نشده است، خاطرنشان کرد: رفع این چالش ها موضوعی زمان بر و نیازمند تدوین برنامه بلند مدت با مشارکت همه ذینفعان است.
سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور ادامه داد: رویکرد بخش کشاورزی باید به سمت تامین اکوسیستم پایدار پیش برود.
دسترسی به اطلاعات علمی از مهم ترین چالش های حوزه خزر در گذشته بود که تلاش شد با گسترش همکاری های منطقه ای، این مشکل بر طرف شود.
خانم دکتر فرشچی با اشاره به اینکه کنوانسیون تهران ابزار قانونی برای همکاری کشور های منطقه خزر است، گفت: در این کنوانسیون که مورد حمایت ملی صندوق تسهیلات جهانی است، مسئولیت کشورها و نحوه همکاری کشورها مشخص شد. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست کشور ضمن تاکید بر ضرورت ایجاد شبکه مناطق حفاظت شده در برنامه محیط زیست دریای خزر برای به اشتراک گذاشتن تجربیات و دانش کشورها در این زمینه با یکدیگر، تصریح کرد: مطالعات صورت گرفته در حوزه های تنوع زیستی، حفظ زیستگاه ها و تالاب های منطقه از جمله اطلاعاتی است که می تواند میان کشورها به اشتراک گذاشته شود. وی اشاره ای هم به اهمیت نقش مشارکت مردمی در مدیریت تالاب ها و حفظ تنوع زیستی داشت و افزود: به دلیل همین اهمیت، استراتژی مشارکت مردم در مدیریت تالاب های سراسر کشور تدوین شده است.
دکتر فرشچی با اعلام اینکه به زودی ایده داشتن شبکه تالاب ها در دریای خزر محقق می شود، گفت: یکی از برنامه های کنوانسیون تهران تنوع زیستی است که می تواند ارتباط خوبی با برنامه های کشور از جمله پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی برقرار کند. همچنین، دکتر حمید گشتاسب در این کارگاه با اشاره به شرایط فرسایش خاک، بحران افزایش جمعیت، توزیع نامتوازن منابع، آلودگی و خشکسالی در کشور گفت: پیشگیری از تخریب مناطق تحت مدیریت یکی از وظایف سازمان حفاظت محیط زیست است و یکی از موفق ترین برنامه های این سازمان پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی است. به گفته دکترگشتاسب، عدم هماهنگی بین واحدها و دستگاه های دولتی، حلقه گمشده در مدیریت مناطق حفاظت شده است که آسیب زیادی به مناطق وارد کرده است.
وی ادامه داد: تالاب کف حوزه آبریز است و برای مدیریت آن می بایست کل حوزه مدیریت شود این درحالی است که هیچ قانون برای مدیریت فاضلاب، مدیریت پسماند، آتش سوزی و سایر مشکلات حوزه آبریز نداریم.
آقای دکتر باقرزاده کریمی، در این کارگاه با بیان اینکه تجربه و تلاش چندین ساله تیم کاری مشترک ایران و ژاپن برای احیای تالاب انزلی گزارش می شود، گفت: سیاست سازمان حفاظت محیط زیست رویکرد زیست بومی در تالاب ها است و پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی پیشرو ترین و قدیمی ترین پروژه در حوزه تالاب ها ست و بر اساس رویکرد زیست بومی هدف گذاری شده است و نگاه آن به کل حوزه آبریز بوده و برنامه عملیاتی و اجرایی تهیه کرده است. به گفته آقای باقر زاده، در حال حاضر ظرفیت خوبی در پروژه تالاب انزلی وجود دارد و زمینه های مختلفی از جمله پایش، مشارکت مردمی، ساختار سازی، هماهنگی دستگاه اتفاق افتاده است. وی با اشاره به اینکه شاید اثرات معنا داری در تالاب انزلی مشاهده نمی شود و می بایست این موضوع آسیب شناسی شود، گفت: فعالیت های این پروژه باعث شده است که در حوزه تالاب ها که قبلاً هیچ قانون و پروتکلی نداشته باشد در حال حاضر تجربیات و اطلاعات زیادی در دسترس است که امیدواریم این تجربیات چراغ راهی باشد برای آینده.
در پایان این کارگاه و در بخش پنل پرسش و پاسخ، به سوالات مطرح شده در خصوص پروژه و همچنین فعالیت های سازمان حفاظت محیط زیست پاسخ داده شد.
